Labels…. De een heeft er een hekel aan, de ander houdt ervan. Het kan herkenning opleveren en hopelijk ook handvatten om met jezelf om te gaan (door te putten uit andermans ervaring).

Handig, toch? Of niet?

Houd jij helemaal niet van labels, dan heb je individualiteit waarschijnlijk hoog in het vaandel staan. En dat is precies waar ik naartoe wil. Lees dus gerust door 🙂

Want laten we alsjeblieft niemand vastpinnen op labels, maar altijd de potentie en nuances blijven zien. Ook jezelf vastzetten, hoe onbedoeld ook, is een gevaar bij labels.

Herkenning kan leiden tot inzicht

Hoe fijn kan het echter zijn om voor het eerst te gaan lezen over de eigenschappen van hoogsensitiviteit, als je je daarin herkent.  Zo kan het vinden van herkenning in een label je het inzicht opleveren dat je bijvoorbeeld niet overgevoelig bent, maar dat jouw brein gewoon anders is afgesteld dan de meeste mensen!

Als je labels gebruikt om te leren en reflecteren over jezelf, inzicht in jezelf opdoet én in anderen, kun je gaan snappen dat de mensen in jouw omgeving verschillende eigenschappen en kwaliteiten hebben, en waarom. Zo kan het leiden tot meer begrip voor jezelf en de ander.

Laten we er wel voor waken om gedrag in hokjes te stoppen en daarmee ons beeld van onszelf en anderen vast te zetten.

Het label dient de gebruiker, maar de gebruiker ‘dient’ niet het label!

Bewust reflecteren

Zelf houd ik wel van het DISC-communicatiestijlen-model – die bekende met de vier kleuren – maar al weet ik inmiddels dat mijn voorkeursstijl geel is, dan nog betekent dat niet dat ik niet groen, rood of blauw kan reageren. Ik ‘label’ mezelf dus zeker niet als een bepaalde kleur! Wel geef ik eerlijk toe dat een aantal kleuren bij mij sterk ontwikkeld zijn, en een aantal (nog) niet. Dit kan dus nog veranderen in de toekomst!

Hoe meer je je ontwikkelt, hoe meer keuzevrijheid. Veel topleiders (of high potentials) in het bedrijfsleven schijnen alle vier de kleuren sterk ontwikkeld te hebben. Je zult nog wel een voorkeursstijl hebben, en daar kun je dan ook rekening mee houden, bijvoorbeeld bij het samenstellen van een team.
Bewustzijn leidt tot het maken van bewustere keuzes. Want door bewuste reflectie op de eigen stijl, de andere stijlen zoveel mogelijk te ontwikkelen en vervolgens ook nog eens bewuste keuzes te maken in verschillende situaties (steeds opnieuw), ben je vrij om je gedrag effectief in te zetten – passend bij verschillende situaties.
Het ‘label’ dient de gebruiker, maar de gebruiker ‘dient’ zeker niet het label!

BEN je een label of HEB je die?

Als je nou best wel van labels houdt, kun je je ermee identificeren. Maar let op: denk dan eens na over het volgende.  BEN je ADHD of HEB je ADHD, bijvoorbeeld? BEN je een HSP’er of HEB je de eigenschappen die horen bij wat Elaine Aaron voor het eerst beschreef als hoogsensitief? [Meer over HSP in dit blog.]
Dit lijkt misschien een klein verschil, maar ik geloof dat het wel degelijk verschil maakt in je perceptie over jezelf. Als je iets HEBT, kun je er namelijk mee omgaan vanuit de persoon die je BENT. Als je over jezelf gelooft dat je zo bent, dan zit daar weinig ruimte in voor beweging en groei. Want je bent nu eenmaal zo. Waar of niet? Terwijl je uiteraard nog veel meer bent, dan alleen maar iemand met [voeg hier zelf maar een willekeurig label toe].

Zelfs met labels blijf je uniek

Zo hangt het enorm af van je persoonlijkheid hoe je met jezelf en met situaties omgaat. Overigens hangt dit ook af van de manier waarop je diep van binnen over jezelf en de wereld gelooft. Dit noemen coaches: innerlijke overtuigingen. [Hierover meer in dit blog.]
Bij labels die je van anderen krijgt, is het altijd zinnig om te kijken in hoeverre de kenmerken ervan (nog) op jouw leven slaan. En in hoeverre je er last van hebt. Dus: wat herken je wel – en niet (meer)? Gooi overboord wat niet past. Werk op maat!

Sta nooit stil

Accepteer tenslotte dat je behoeftes en eigenschappen door de tijd heen ook kunnen veranderen. Als tiener zul je doorgaans minder rust ervaren dan als veertiger, of je nou ADHD hebt of niet.
Uiteindelijk gaat het zeker niet om een labeltje, maar om de mens. Daarbij geloof ik in persoonlijke ontwikkeling en dus niet in stilstand.

Dus: pin jezelf nooit vast! Ieder mens zit vol onaangeboorde potentie en verrassingen.